yeni bilgiler

Yeni Gelismeler


Yumurta, margarin ve tuz hakkinda bildiginiz her seyi unutun. Bu konuda yapilan son bilimsel arastirmalar bilinen tum gercekleri tersine ceviriyor.. Kolesterol efsanesi yikiliyor...

Eskiden, kalbinize iyi bakmak o kadar da buyuk bir problem degildi: Dengeli beslenir, biraz egzersiz yaparsaniz, saglikli bir hayati garantilediniz demekti. Gerci cogunluk bunlari da yapmazdi ama en azindan sucunu bilir, diyete baslar ya da spora agirlik verirdi. Sonra cesitli 'arastirma sonuclari' gelmeye basladi; insanlar aslinda "kalp zehri" yiyip iciyorlardi. Kirmizi et ornegin, tereyag, yumurta; bunlar cok kotu seylerdi; kalp damarlarini birer tikac gibi tikiyorlardi. Tuz, bir zehirdi; tansiyonu aninda firlatiyordu. Fazla yemek ve sismanlik zaten koroner yetmezligi icin yer ayirtmak gibi bir seydi. Demek ki ne yapmak lazimdi: Kirmizi eti kes, cok canin cekiyorsa haftada tek bir yumurta ye, tereyagi yerine margarin kullan ve tuzlugu sakla.... Ama ardi ardina yurutulen bilimsel arastirmalar, her gun baska bir 'bilimsel gercege' isik tutuyor. Iste kolesterol ve kalp sagligi cephesinden son gercekler:

YUMURTA: Sanildigi gibi kalp dusmani degil. Kolesterol bombasi ama artik biliyoruz ki, kolesterolun bir iyisi, bir de kotusu var. Yumurta kandaki kotu kolesterol oranini yukselten gidalar arasinda degil.

DOYMUS YAGLAR: Kirmizi ette, tereyaginda ve diger hayvansal gidalarda var. Kalp ve damarlar icin, kolesterolden daha buyuk bir tehlike teskil edebilir.

DIGER YAGLAR: Zeytinyagi, diger bitkisel yaglar ve somon ile ton baligi yagi, sanki sifa: kotu kolesterol oranini dusurup, kan dolasimina yardimci oluyor.

MARGARIN: En az tereyag kadar zararli. Damar tikayici. Genel kural; margarin ne kadar yumusaksa, o kadar iyi.

TUZ: Tuzdan tansiyonu yukselttigi icin kacinmak gerekiyordu. Ama tansiyonu yuksek olmayanlar icin durum nedir; hala acikliga kavusmus degil.

EGZERSIZ: Jogging'e son. Kalp sagligini korumak icin oyle hababam efor sarf etmek, nabiz atislarinizi tirmandirmak zorunda filan degilsiniz. Uzmanlar, bahce isleriyle, hatta ev isleriyle ugrasmanin, kalp sagligi ve vucut icin gerekli egzersizi sagladigi gorusunde.

Bilimin verdigi en iyi yeni haber ise su: Birkac anahtar noktayi ogrendiniz mi, kalbinize iyi bakmak cok kolay...


Yag ve kolesterol
O ilk 'bilimsel hurafeler' artik cok basit kaldi. Yani yumurtayi kesmek, tereyag yerine bitkisel yag kullanmak, kirmizi et yememekle kolesterol dusmuyor. Son bulgular, bu garipliklere bir nebze isik tutuyor. Bir defa, yediginiz kolesterol orani, kaninizdaki orani belirleyecek diye bir zorunluluk yok. Vucudun kendi kolesterol seviyesini ayarladigi da ortaya cikan yeni sonuclar arasinda. Yaglardan uzak durmak da kotu bir fikir. Zira vucudun yaga ihtiyaci var. A ve D vitaminlerinin cozulmesi icin yag gerekiyor, yoksa vucut tarafindan absorbe edilemiyorlar. Dusuk yag oranli diyetlerin de tam olarak kalbe hizmet etmedigi dogrulandi. Akdeniz insanlari mesela, kalorilerinin en az yuzde 30'unu yaglardan aliyorlar ve kalp hastaligi oranlari cok dusuk.


Tuz
Yuksek tansiyonun kalp icin kotu bir sinyal oldugu gercegini, bilimadamlari kesfedeli epey oldu. Ayrica kilcal damarlarin da patlamasina yol acabilen yuksek tansiyon, bu beyinde gerceklesirse beyin kanamasina, kalp krizinden sonra en yaygin olum nedenine yol aciyor. O yuzden tansiyonu yuksek kisilerin sodyumdan; yani tuzdan uzak durmalari gerekiyor. Ama bundan normal tansiyonlu kisiler icin de tuz kullanmamanin iyi oldugu sonucu cikmiyor. Ozellikle egsersiz yapanlar icin, egsersiz sirasinda vucutta tuz kaybi oldugundan, tuz kullanmamak belki de hic iyi bir fikir degil...


Egzersiz
1950'lerde baslatilan arastirmalar, spor yapanlarin kalp krizi gecirme riskinin daha dusuk oldugunu gosterdi. Bunun nedeni olarak da uzun sure, kalbin de bir nevi kas oldugu ve calistikca, direncinin arttigi soylendi. Bir diger faktor de, doktorlara gore, damarlara daha cok kan pompalayabilmesi olabilir. Damarlar genisleyip, kan dolasimi arttikca, nabiz hizlandikca, tansiyon da duser ve boylece kalp krizi riski azalir. Egzersiz yapanlarin hala yuzde 30 daha sansli oldugu dusunuluyor, kalp krizi gecirmeme babinda... Ama yine de bu tespitlerin hepsi kesin degil. En cok kafa kurcalayan sorun ise, egzersiz yaptikca daha cok yapmaniz gerekiyor. Akilli yiyin, saglikli yasayin...

SOGAN VE SARMISAK

BILDIGIMIZ: Agiz kokuturlar; ihtiyarlar faydali oldugunu rivayet eder...

UZMANLAR SIMDI NE DIYOR: Soganlar "flavonoid" ve sarmisak da "polifenol" maddesi icerdiklerinden her ikisi de kalbe cok yararli.

NE YAPMALIYIZ: Her ikisinden de bolca yemeli.

ZEYTINYAGI

BILDIGIMIZ: Bu da bir cesit yag, sismanlatir. Kesinlikle uzak durulmalidir.

UZMANLAR SIMDI NE DIYOR: Vucut bir takim yaglara ihtiyac duyar. Ve doymamis yag orani yuksek oldugu icin kolesterol seviyesini yukseltmeyeceginden zeytinyagi en iyi kaynaktir.

NE YAPMALIYIZ: Asiriya kacmamakta yarar var. Yemeklerde ve salatalarda kullanmak tavsiye edilir.

YASAK LISTESINDEN CIKARIN

BILDIGIMIZ: Yumurta, kolesterol deposudur. Zehirdir. Uzak durmaliyiz.

UZMANLAR SIMDI NE DIYOR: Gidanin ihtiva ettigi kolesterol ille de kandaki kolesterol seviyesini yukseltmez.

NE YAPMALIYIZ: Kolesterol problemi varsa yumurtadan kacinin. Ancak yoksa asiriya kacmadan yenmesinde bir sakinca yok.

KIRMIZI ET , BEYAZ ETE KARSI

BILDIGIMIZ: Kirmizi et tavuktan daha cok kolesterol icerir. Bu nedenle kumes hayvanlarina yonelin.

UZMANLAR SIMDI NE DIYOR: Doymus yag sagliga zararlidir. Tavuk hala iyi, ozellikle derisini yemezseniz. Koyu renkli etlerden de kacinin.

NE YAPMALIYIZ: Tavuk ismarlayin. Ama kizarmis degil.

NE KADAR YESIL , O KADAR IYI

BILDIGIMIZ: Gobek salata ve marul. Her ikisi de yesil ve her ikisi de yaprakli dolayisiyla sagliga yararli.

DOKTORLAR SIMDI NE DIYOR: Gobek salata saglginiz icin kotu degil. Ancak sudan da daha besleyici degil. Diger koyu yesil yaprakli sebzeler de "flavonoid" denilen (bir ciset bitki pigmenti) kalbe dost maddeyi icerdikleri icin yararli.

NE YAPMALIYIZ: Salatanizdaki yesilin rengini koyultun.

TUZU GECIN

BILDIGIMIZ: Tansiyonunuzu yukseklere cikarir. daima, dusuk sodyum iceren tuzlari tercih edin. Tuzluga dokunulmamali.

UZMANLAR SIMDI NE DIYOR: Yuksek tansiyon probleminiz yoksa tuzluga dokunabilirsiniz.

NE YAPMALIYIZ: Dusuk sodyumlu tuzlar zarar vermez hatta yararli bile olabilir. Ancak tuzlu krakerlere itibar etmeyin.

TEREYAG - MARGARIN

BILDIGIMIZ: Tereyaginin her kasigi kalp krizine cikarilan bir davetiyedir.

UZMANLAR SIMDI NE DIYOR: Bitkisel yagi, kati margarine donusturmek, tereyagi kadar kotu.

NE YAPMALIYIZ: Iyi kolesterolu artiracak yaglara donulmeli. Sivi margarin ya da tereyagina alternatif olarak uretilen Benecol onerilebilir.